Terapia VitalStim

W sytuacjach, gdy tradycyjna terapia logopedyczna może być mało skuteczna, zastosowanie VitalStim może w znaczący sposób zwiększyć efekty terapeutyczne. Pobudzanie mięśni za pośrednictwem prądu powoduje, że:

• poprawia się napięcie, reaktywność i elastyczność mięśni,
• wzmacniają się i rozbudowują włókna mięśniowe,
• możliwe jest tworzenie nowych schematów ruchowych i reedukacja utraconej funkcji,
• opóźniane są efekty atrofii mięśni,
• wspierane jest utrzymanie lub zwiększanie zakresu ruchów.

Sesje terapeutyczne

Sesja terapeutyczna rozpoczyna się od określenia miejsca, w którym zostaną przyklejone elektrody. Specjalna konstrukcja elektrod umożliwia precyzyjną aplikację. Dzięki temu możemy ustalić przepływ prądu wzdłuż wybranych mięśni i nerwów czaszkowych, adekwatnie do indywidualnych potrzeb pacjenta. Parametry prądu również ustalane są indywidualnie. Możliwe jest działanie na poziomie tylko sensorycznym lub sensoryczno-motorycznym.

Stymulacja w wyniku obwodowego działania prądu odbierana jest przez układ nerwowy na każdym poziomie. To powoduje, że możemy w ten sposób oddziaływać również na korową reprezentację funkcji, w którą zaangażowane są pobudzane nerwy i mięśnie.

Zabiegi są wykonywane przez wykwalifikowanych terapeutów, którzy monitorują przebieg terapii i dostosowują jej intensywność do potrzeb pacjenta. Zabiegi powinny odbywać się regularnie, jeśli to możliwe, to w ramach 5-cio dniowych turnusów powtarzanych co miesiąc. Wykonujemy też zabiegi w ramach popołudniowych konsultacji (poza turnusami).

Zastosowanie w terapii

Działanie elektrostymulacji w przypadku zaburzeń połykania (dysfagii) u osób dorosłych zostało dokładnie zbadane i udokumentowane pod względem skuteczności. Wśród osób dorosłych główne grupy pacjentów to:

• osoby po udarach oraz po mechanicznym uszkodzeniu mózgu, które utraciły ośrodkową kontrolę nad połykaniem,
• osoby wymagające zmiany motorycznego wzorca połykania w związku z uszkodzeniem struktury obwodowej (stany po resekcjach w obszarach ustnych, krtaniowych, gardłowych, stany po radioterapii).

Elektrostymulacja mięśni twarzy i połykania może być stosowana również w przypadku:

• chorób autoimmunizacyjnych (np. miastenia gravis, stwardnienie rozsiane, sclerodermia, syndrom Gulliain-Barre),
• chorób neurodegeneracyjnych (np. choroba Parkinsona, stwardnienie zanikowe boczne, choroba Huntingtona, demencja),
• miopatii (np. dystrofia miotoniczna, zapalenie wielomięśniowe).

W przebiegu powyższych chorób z czasem dochodzi do utraty określonych funkcji. Zastosowanie elektrostymulacji może opóźnić postęp choroby poprzez wzmocnienie siły mięśni twarzy, gardła, jamy ustnej i krtani, przeciwdziałając w ten sposób ich atrofii i poprawiając koordynacje połykania-oddychania.

Oczywistym oczekiwaniem względem terapii VitalStim jest poprawa możliwości połykania pokarmów i/lub płynów. Spektrum zaburzeń połykania oraz przyczyn występujących trudności jest bardzo szerokie, co będzie warunkować skuteczność terapii. Nie zawsze udaje się w pełni odzyskać lub zbudować umiejętność przełykania. W takich sytuacjach terapia VitalStim może wykazać skuteczność w zakresie poprawy jakości życia poprzez:

• poprawę skuteczności ochrony dróg oddechowych przed aspiracją pokarmów (zmniejszenie ryzyka nawracających infekcji płuc i dolnych dróg oddechowych),
• zwiększenie skuteczności oczyszczania gardła i poprawy zwarcia podniebienno-gardłowego (mniej infekcji uszu i wymiotów),
• zmniejszenie lub wyeliminowanie krztuszenia podczas jedzenia lub picia,
• zmniejszenie liczby zabiegów odsysania śliny w ciągu doby,
• poprawę kontroli warg, języka i wysuwania żuchwy.

Część pacjentów odzyskuje możliwość jedzenia doustnego, a część poprawia komfort życia poprzez możliwość lepszego kontrolowania śliny i możliwość wprowadzenia prób jedzenia doustnego obok żywienia enteralnego. Dodatkowym efektem terapii (niezamierzonym, aczkolwiek logicznym) może być poprawa mimiki twarzy, wokalizacji, artykulacji oraz wsparcie w leczeniu ortodontycznym.

Terapia dzieci

W przypadku dzieci działanie elektrostymulacji nie zostało tak szeroko opisane, jak to ma miejsce w przypadku dorosłych. Jednakże od kilku lat pojawiają się systematycznie prace badawcze opisujące efekty zastosowania VitalStim w grupie pacjentów pediatrycznych. Dotyczą one dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym, z chorobami nerwowo-mięśniowymi, wadami genetycznymi.

Co wyróżnia terapię VitalStim spośród innych metod wykorzystujących elektrostymulację?

1. Skuteczność potwierdzona badaniami klinicznym przeprowadzonymi w różnych ośrodkach na całym świecie.
2. Precyzja w działaniu prądu (parametry dobrane do specyfiki funkcji połykania i mowy)
3. Specjalna konstrukcja elektrod (mały rozmiar elektrody względem parametrów prądu potrzebnych do uzyskania jak najlepszych efektów terapii).
4. Możliwość zastosowania elektromiografii powierzchniowej do ćwiczeń w oparciu o biofeedback.
5. Programy wspierające aktywność mięśni w określonych jednostkach czasu (np. tylko w trakcie ruchu przełykania inicjowanego przez pacjenta lub w celu ułatwienia zainicjowania ruchu pzrełykania).
6. Wysokie standardy edukacji terapeutów korzystających z terapii VitalStim, zunifikowane pod względem wymagań określonych przez producenta sprzętu.